Na zebraniu naukowym Katedry Filmu i Mediów Audiowizualnych, które odbyło się w piątek 21 marca, zostały zaprezentowane wystąpienia:
Wymiar performatywny amerykańskiego kina sądowego na przykładzie medialnych reprezentacji procesu Depp vs. Heard – autorstwa doktorantki Oliwii Kalinowskiej-Andrzejczak ze Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UŁ
Oraz Walt Disney(s) of the Eastern Bloc: The competitive ability of Czechoslovak animation and authorial branding autorstwa Terezy Bochinovej, doktorantki z Uniwersytetu Masaryka w Brnie.
Poniżej znajdują się streszczenia wystąpień oraz biogramy prelegentek.
Oliwia Kalinowska-Andrzejczak, Wymiar performatywny amerykańskiego kina sądowego na przykładzie medialnych reprezentacji procesu Depp vs. Heard.
Celem wystąpienia jest wykazanie performatywnego wymiaru amerykańskiego kina sądowego na przykładzie różnych form reprezentacji w mediach sprawy Depp vs. Heard. Wystąpienie będzie podzielone na dwa bloki. W pierwszej zostanie zaprezentowany zasadniczy temat pracy doktorskiej, której wystąpienie stanowi część ostatniego rozdziału, poświęconego przemianom amerykańskiego kina sądowego w nowej rzeczywistości medialnej po 2000 roku, w szczególności przenoszenia tematyki rozpraw sądowych do sfery Internetu. Następnie przedstawione zostaną pytania badawcze oraz stan badań nad amerykańskim kinem sądowym. Kolejno w drugiej części zaprezentowany zostanie kontekst badawczy i metodologia, które pozwolą przejść do analizy oraz omówienia w głównego tematu wystąpienia. Procesy sądowe w dobie istnienia nowych mediów partycypacyjnych są zjawiskiem symptomatycznym dla dokonującego się we współczesnej kulturze zwrotu w kierunku „kultury wykrywania” (culture of detection), w której potencjalnie każdy może stać się prawnikiem/detektywem amatorem (Horeck). Użytkownicy platform społecznościowych i streamingowych stają się aktywnymi odbiorcami, którzy mają możliwość dobierania oglądanych treści, komentowania na żywo, relacjonowania oraz toczenia dyskusji. Performatywność medialnych konfiguracji kina sądowego zostanie przedstawiona na przykładzie sprawy Johnny'ego Deppa i Amber Heard z 2022 roku, która była transmitowana na żywo z sali sądowej na platformie YouTube, a rok później udostępniona na platformie Netflix w formie trzyczęściowego serialu dokumentalnego. Przebieg procesu szczególnie wpłynął na kształtowanie postaw odbiorczych. Użytkownicy takich serwisów jak X (wówczas Twitter), YouTube, Instagram, Tik Tok komentowali rozprawę, korzystając z popularnych wówczas hashtagów #justiceforjohnny lub #justiceforamber, które dzieliły widzów na zwolenników jednej ze stron. W serwisie Reddit powstał oddzielny wątek poświęcony rozprawie, gdzie członkowie platformy mogli omawiać i analizować zeznania świadków, a także dzielić się refleksjami na temat przebiegu wydarzeń na sali sądowej. Ponadto na wymienionych platformach zaczęły pojawiać się memy, przeróbki wideo czy kompilacje fragmentów rozprawy. Reprezentacja i medialny żywot sprawy Depp vs. Heard jest zatem przykładem ilustrującym performatywność zjawisk kulturowych jak procesy sądowe, która wpływa na stymulowanie postaw prosumenckich i aktywizowanie odbiorców.
Oliwia Kalinowska-Andrzejczak – absolwentka filmoznawstwa (studia I stopnia) i kulturoznawstwa (studia II stopnia) na Uniwersytecie Łódzkim. Interesuje się kinem amerykańskim w szczególności filmem noir, kulturą i animacją japońską, brytyjskim filmem kostiumowym. Autorka artykułów: Na tropach autora. Przypadek (japońskiej) animacji („Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Arte et Educatione” 2023), Gry intertekstualne w serialowej twórczości Shin’ichirō Watanabe („Studia Filmoznawcze” 2023), Wielki sen. Kryzys filmu noir („Ekrany” 2022). Od 2024 roku doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych w Katedrze Filmu i Mediów Audiowizualnych. Jej praca doktorska poświęcona będzie amerykańskiemu kinu sądowemu. Od 2022 roku zatrudniona w Muzeum Kinematografii w Łodzi.
Tereza Bochinová, Walt Disney(s) of the Eastern Bloc: The competitive ability of Czechoslovak animation and authorial branding
This presentation introduces case study which analyses competition regulation mechanisms in the field of post-war Czechoslovak animated film. It explores the purposeful differentiation among the works of three prominent directors – Jiří Trnka, Hermína Týrlová and Karel Zeman. The research employs the concepts of Petr Szczepanik's state-socialist mode of production (the SMP), Kristian Moen’s Animation Culture, combined with Kiril Tomoff’s creative authority and seen through the lens James Paul Gee‘s discourse analysis.
The examination of historical correspondence and transcripts of producers' and crews' meetings revealed several patterns. Competition regulations correlated with efforts to balance cultural status of these directors. This was achieved by promoting distinctive public images of their authorial styles mainly through film press. Moreover, I discovered the manoeuvres were most pronounced in the practice of sending specific films to the international festivals and awarding them at the domestic festivals.
Cultivated personal branding propelled by film press and festival culture was politically valuable. I suggest it was actively shaping the image of socialist Czechoslovak animation abroad as a multifarious and renowned industry. Presented system of domestic competition regulation influenced the competitive ability of this industry and maximized its prestige on the global market. The case study hopes to further the research of niche film industries operating within the SMP and demonstrate usage of creative authority in analysing politically motivated authorial branding.
Mgr. Tereza Bochinová is a PhD student of the Department of Film Studies and Audiovisual Culture at Masaryk University. Her current research focus is the study of nationalized film culture in Zlín using the Actor-Network Theory as a methodological tool. This subject is a continuation of her Master’s thesis “The FABric of Film: Study of Actors’ Agencies on Production Culture of FS Kudlov (1945 – 1952)”. She is a member of research teams in projects “Relational database, map projections and data visualisation used for promotion, education and support of tourism – implementation on the case of Zlin film culture” and “Animated film studios in Gottwaldov and Łódź (1945/47-1990) – comparative collective biography”. She also participated in “Visuality and Animation in relation to tradition and the present” project (2022) and “Digitization of Hermína Týrlová's archive“ project (2020) which was made available as a specialized database “Digital archive of Hermína Týrlová” in 2022.
